5.1 TIMES

Area of Article : ALL

Article Image

VOL- 5, ISSUE- 1, PUNE RESEARCH TIMES (ISSN 2456-0960) JIF 3.18

Editor-in-Chief

ABSTRACT

PUNE RESEARCH TIMES 

AN INTERNATIONAL JOURNAL OF CONTEMPORARY STUDIES  

(ISSN 2456-0960) (JIF 3.18)

VOLUME 5; ISSUE 1  (JAN to MAR 2020)

5.1.1 TIMES

Area of Article : ENGINEERING

Article Image

SOLAR POWERED BLDC MOTOR WITH ARTIFICIAL NEURAL NETWORK CONTROLLER

R. ARVIND & DR. M. MUTHURAMALINGAM

ABSTRACT

In this paper, the artificial neural network (ANN) closed loop controlled with DC photovoltaic solar pump is implemented in MATLAB/Simulink using Boost converter. The simulated system consists of the photovoltaic (PV) module, the Boost converter, the ANN control, and the BLDC motor. The simulated parameters are voltage, current, power, speed, and mechanical torque. A modal/sensitivity analysis is also conducted on a liberalized model of the overall system, to characterize dynamic properties of the system, to evaluate robustness of the controllers, and to identify the nature of interactions between the PV system and the network/loads. And to maximize the efficiency of the proposed PV pumping system, compare the ANN and the classical proportional integral derivatives (PID) controller. Different tests have been carried to prove the effectiveness of the proposed control system. All simulations have been done in SIMULINK software of MATLAB.

Keywords: PV module, direct control method, - PID, ANN controller, Boost converter, DC BLDC motor

5.1.2 TIMES

Area of Article : PUBLIC ADMINISTRATION

Article Image

WOMEN EMPOWERMENT - A NEED OF SOCIETY

DR. J. B. KANGANE

ABSTRACT

This article discus on  the  need of women emporment . Women's empowerment is the way or a social action in which women elaborate and recreate what it is to be in a circumstance that they previously were denied. Empowerment can be defined in many ways, however, when talking about women's empowerment, empowerment means accepting and allowing people (women) who are on the outside of the decision-making process into it. “This puts a strong emphasis on participation in political structures and formal decision-making and, in the economic sphere, on the ability to obtain an income that enables participation in economic decision-making. Empowerment is the process that creates power in individuals over their own lives, society, and in their communities. People are empowered when they are able to access the opportunities available to them without limitations and restrictions such as in education, profession and lifestyle. Feeling entitled to make your own decisions creates a sense of empowerment. Empowerment includes the action of raising the status of women through education, raising awareness, literacy, and training. Women's empowerment is all about equipping and allowing women to make life-determining decisions through the different problems in society. Women empowerment has to begin with women's active participation. Unless women throw off the shackles that ignore their talent, skill and spirit women through education and economic self-reliance, cannot be empowered. Unless they are empowered to take a decisive part in the social, political and economic life of the country the very development of the country will be lop-sided.                                          

Key Word: Women,Empowerment, society

5.1.1 टाईम्स

Area of Article : हिंदी साहित्य

Article Image

रामदरश मिश्र की दो गजलों का आस्वादपरक परिचय

डॉ. भरत अ. पटेल

ABSTRACT

रामदरश मिश्र बहुमुखी प्रतिभा संपन्न साहित्यकार हैं | उन्होंने कविता, कहानी, उपन्यास, आलोचना, यात्रा-वृत्तांत, आत्मकथा, संस्मरण, निबन्ध आदि विधाओं पर सफलतापूर्वक अपनी कलम चलायी है | पर उन्हें एक सशक्त कवि और मँजे हुए कथाकार के रूप में विशेष  प्रसिद्धि प्राप्त हुई है | मिश्र जी एक ऐसे प्रगतिशील कवि हैं, जिन्हों ने अपनी गहरी संवेदनाओं को सहज, मार्मिक और निश्छल अभिव्यक्ति दी है | पानी की प्राचीरों में बसे डुमरी गाँव को पढ़ाई और नौकरी के लिए छोडना पड़ा | वे अनेक शहरों में बसते-बिछड़ते रहे | प्रकृति की गोद गँवा चुके और यांत्रिक युग की जटिलतावाले आधुनिक शहरों में जीने को अभिशप्त कवि गहरी संवेदना से अंपृक्त हैं | उनकी रचनाओं में ग्राम्य परिवेश, शहरों की यांत्रिकता और अमानवीयता तथा व्यापक जीवनानुभवों का सत्य मार्मिकता के साथ उजागर हुआ है | पक गई है धूप नामक काव्य-संग्रह की भूमिका में वे स्वयं लिखते हैं –”मैंने अपनी इन कविताओं में अपने परिवेश को, जी कर प्राप्त किये गए अनुभव-सत्यों को परिवेश के ही बिम्बों के माध्यम से व्यक्त किया है | मेरे अनुभवों की यात्रा अत्यन्त अंतरंग स्व से लेकर बृहत्तर सामाजिक यथार्थ तक है, मन की एकान्त सौंदर्य-प्रतीतियों से लेकर सामाजिक विघटन, मूल्य-मूढ़ता और मानव यातना की उद्विग्नताओं तक है, धूप की तरह एक फूल से लेकर आकाश के आंदोलित विस्तार तक है |

5.1.2 टाईम्स

Area of Article : मराठी साहित्य

Article Image

महाराष्ट्रातील लोककला

डॉ. देवयानी व्ही. चव्हाण

ABSTRACT

egkjk"Vª gs lkaLd`frd n`"VÓk laiUu vls jkT; vkgs- xzkeh.k Hkkxkrwu vktgh fofo/k lektxV gh laiUurk tksiklr vkgsr- lektkP;k fofo/k xVkarwu r;kj >kysyh xhrs] ukpkps izdkj] dfork] ladYiuk ;kapk lekos’k yksddykae/;s gksrks- yksddyk gh yksdfufEkZrh vkgs] lkaLd`frd Bsok vkgs- v/;kfRed] /kkfeZd] lkekftd] O;kolkf;d O;ogkjkP;k n`f"Vus  ekuoh; Hkkouk vkf.k ijLijlaca/kka’kh yksddykapk laca/k tksMysyk vkgs- ekuoh thou lkj.khrhy Hkkofud vkf.k O;kogkfjd xjtk] [ksGdji.kkus] vkuaniznrsus] xkaHkh;ZiwoZd iw.kZ dj.;kps dk;Z yksddyk djrkr- lgt jatu] f’k{k.k] izcks/ku lk/k.;kps lkeF;Z yksddykae/;s vlrs- ekuoh thou rsFks yksddyk vla EgVY;kl okoxs gks.kkj ukgh- yksddyk gs yksdthoukps ikjaifjd vfHkUUk vax vkgs- yksddykaP;k mxekapk kks/k ?ksrk vls fnlrs dh yksdthoukrhy toG toG loZp dykapk mxe ;krq J)srwu >kysyk vkgs- dkykarjkus ;krq J)k xGwu /kEkZJ)k yskddykr vkyh- /kekZP;k vkf.k eanhjkP;k vkJ;kus dykaph tksikluk gksÅ ykxY;kps fnlrs- u`R;] laxhr] fp=] f’kYi] ewrhZ bR;knh dyk] /keZ vkf.k eanhj ;kaP;k vkJhr cuysY;k fnlrkr- vktgh dkgh fo/khP;k izlaxh u`R;] ukVÓ] laxhr bR;knh dykaph tksikluk djrkuk ikgko;kl feGrs-

Lkadsfrd kCn%& yksddyk] yksdthou] yksddyk ladYiuk] yksddyk fufeZrh] Hkkoukfo"dkj] yksdjatu]

5.1.3 टाईम्स

Area of Article : हिंदी साहित्य

Article Image

शांताकुमार के उपन्यासों में पारिवारिक संघर्ष

डॉ. मंजूर चाँदभाई सैय्यद और श्री. नितीन दत्तात्रेय पंडित

ABSTRACT

     ltho izk.kh vkSj euq"; vius thou esa gj iy la?k"kZ djrs jgrs gSA thou #ih lkxj esa viuh ukSdk dks ikj yxkus ds fy, og lkekftd] ikfjokfjd] jktuhfrd] vkfFkZd vkfn fLFkfr;ksa esa la?k"kZ djuk gh gksrk gSA la?k"kZ ,d lkekftd izfdz;k gSA tks lHkh O;fDr ,oa lekt esa nz"VO; gSA bl izfdz;k esa O;fDr vkSj lewg] fdlh lkFkZd mís'k dh izkfIr ds fy, nwljs dks jksdus dk lQy] vlQy iz;Ru djrs gSA izk.kh ,oa iaNh vius thou thus gsrq vFkok viuh j{kk ¼vfLrRo½ ds fy, la?k"kZ djrs gSaA okLrfod ikfjokjhd la?k"kZ lkekthd izfdz;k gS ftlesa nks O;Drh ;k vf/kd O;Drh;ksa dk lewg vius vfLrRo gsrq la?k"kZjr jgrk gS og la?k"kZ vusdkusd izdjds gksrs gSA

5.1.4 टाईम्स

Area of Article : हिंदी साहित्य

Article Image

सती प्रथा

डॉ. विवेकानंद लक्ष्मण चव्हाण

ABSTRACT

सती का अर्थ अमर अथवा सत्य पर स्थिर रहने वाली है। जो पति-पत्नी का अटूट  और अविछेद सम्बन्ध भी व्यक्त करता है । दुसरे शब्दो में इसका अर्थ था,धर्म के प्रति एकनिष्ठ  होकर अपनी उज्ज्वल चरित्र की कीर्ती द्वारा संसार में अमर रहने वाली स्त्री। सती शब्द की अभिव्यक्ती के लिए प्राचीन साहित्य में अन्वा रोहण ( मृत पति के साथ चिता पार चढना ) सहगमन ,( मृत पति का अनुगमन करना ),सहमरन ( मृत पति के साथ मरणा)और अनुमरण ( यदि पति कि मृत्यू विदेश प्रवास काळ मे हो गयी हो तो य्स्का समाचार मिलने के बाद उसके पीछे मरणा) आदि अनेक शब्द प्रचलित है ।इन शब्दो के व्यवहार से स्पष्ट होता ही कि विवाहोपरांत पती-पत्नि का सम्बन्ध जीविता वस्था में अत्यंत प्रगाढ ,अटूट और पावन होता ठ ,तथा पति के मरणे के   बाद परलोक और जन्मांतर में भी तदवत अटूट बना रहता था । सती, संस्कृत शब्द 'सत्' का स्त्रीलिंग, कुछ पुरातन भारतीय  हिन्दू समुदायों में प्रचलित एक ऐसी धार्मिक प्रथा थी, जिसमें किसी पुरुष की मृत्योपरांत उसकी पत्नी उसके अंतिम संस्कार के दौरान उसकी चिता में स्वयमेव प्रविष्ट होकर आत्मत्याग कर लेती थी। वास्तव मैं सती होने के इतिहास के बारे मे पूर्ण सत्यात्मक तथ्य नही मिले हैं। इस प्रथा को इसका यह नाम देवी सती के नाम से मिला है जिन्हें दक्षायनी के नाम से भी जाना जाता है। हिन्दू धार्मिक ग्रंथों के अनुसार देवी सती ने अपने  पिता दक्ष द्वारा अपने पति महादेव शिव के तिरस्कार से व्यथित हो यज्ञ की अग्नि में कूदकर आत्मदाह कर लिया था। सती शब्द को अक्सर अकेले या फिर सावित्री शब्द के साथ जोड़कर किसी "पवित्र महिला" की व्याख्या करने के लिए प्रयुक्त किया जाता है।

5.1.5 टाईम्स

Area of Article : लोकप्रशासन

Article Image

सुशासनामध्ये भूमि अभिलेख विभागाचे योगदान

रोहिणी निवृत्ती पवार & डॉ. भारत गोरे

ABSTRACT

स्वराज्यानंतर जशी सुराज्याच्या संकल्पनेची चर्चा होताना दिसून येते. त्यानुसार शासनानंतर सुशासन संकल्पनेची विशेष चर्चा होताना दिसून येते. सुशासन हि संकल्पना अप्रत्यक्षरित्या राज्याच्या निर्मितीपासून अस्तित्वात आहे. केवळ तिचे प्रत्यक्ष प्रकटीकरण २१ व्या शतकात जागतिकीकरणाच्या आधारे भूमीवर झालेले दिसून येते. व्यक्तीचे स्वातंत्र्य अबाधित रहावे व्यक्तीच्या जीवनकार्यात सरकारने कमीत कमी हस्तक्षेप करावा हि उदारीकरणाची लोकशाहीभिमुख भूमिका सुशासन निर्मितीला सहायक ठरत आहे. अर्थात जागतिकीकरण, उदारीकरण, खाजगीकरणाच्या पार्श्वभूमीवर कल्याणकारी राज्यातील शासकीय व्यवस्थेचे सुशासन हे आधुनिक रूप आहे.

5.1.6 टाईम्स

Area of Article : अर्थशास्त्र

Article Image

महिलांची आर्थिक विकासातील भूमिकेचे अध्ययन

डॉ. नीता धर्माधिकारी

ABSTRACT

          व्यवसायाचा विकासामुळे देशाचा आर्थिक विकास होतो ही गोष्ट सत्य आहे. यात शंकाच नाही. परंतु कोणत्याही व्यवसायाचा विकास हा त्या व्यवसायातील कुशल व्यवस्थापनावर अवलंबून असते. व्यवसायात धोरण ठरविण्याचे कार्य प्रशासन करीत असतो, आणि त्या धोरणाची अंमलबजावणी  व्यवस्थापना मार्फत पूर्ण केली जाते. प्रशासनाने कितीही उत्कृष्ट, फायदेशीर, धोरणे आखली असेल पण त्याचा व्यवस्थित अंमलबजावणी होत नसेल तर कोणतेही प्रशासन आपला उद्दिष्ट्य साध्य करू करू शकत नाही. धोरणांचे निट अंमलबजावणीसाठी कुशल व्यवस्थापनाची आवश्यकता असते. आणि एक स्त्रीच उत्तम व्यवस्थापनाची जबाबदारी पार पाळू शकते. एक स्त्रीच चांगल्या तऱ्हेने भूमिका बजाऊ शकते. कारण व्यवस्थापनाची कार्य उत्तमरित्या करण्यासाठी त्या व्यवस्थापकामध्ये काही विशिष्ट गुणांची गरज असते किंवा त्या व्यवस्थापकामध्ये काही विशिष्ट गुण असणे गरजेचे असते आणि ते गुण फक्त स्त्रियांमध्येच पहायला मिळतात. स्त्रियांची भूमिका आर्थिक विकासात कशी महत्वाची आहे, याचे अध्ययन प्रस्तुत पेपरमध्ये

5.1.7 स्कॉलर

Area of Article : इतिहास

Article Image

मराठ्यांची पोलीस व्यवस्था

प्रा. डॉ. शामराव घाडगे

ABSTRACT

पोलीस हा शब्द शहर किंवा नगरराज्य आणि राज्याची परिस्थिती व राज्यघटना या अर्थाच्या ग्रीक (ग्रीक शब्दावरुन Polis हे त्याचे रोमन लिप्यंतर) शब्दापासून निघालेला असून तो मुलकी राज्यव्यवस्था या अर्थाने प्रथम फ्रेंच भाषेमध्ये रुढ झाला। सर्व पाश्चिमात्य राष्ट्रांत प्राचीन काळापासून नगरपालिका आणि तत्समान इतर स्थानिक स्वराज्य संस्थाच कायदा व सुव्यवस्था राखण्याचे काम करीत असल्यामुळे कालांतराने 'पोलीस' या शब्दाला आधुनिक अर्थ प्राप्त झाला। पोलीस हे शासनाने तयार केलेल्या कायद्यांची अंमलबजावणी करतात। लोकांच्या जीवित वित्ताचे रक्षण करणे, गुन्ह्यांना आळा घालणे, घडलेल्या गुन्ह्यांचा शोध घेऊन आरोपीला पुराव्यानिशी न्यायासनासमोर हजर करणे, समाजात शांतता व सुव्यवस्था प्रस्थापित करणे इत्यादी कामांचा समावेश पोलिसांच्या कर्तव्यांत होतो। पोलीस म्हणजे जनकल्याणासाठी कार्य करणारी समाजातील एक शक्ती असून त्याद्वारे संपत्ती आणि स्वातंत्र्यावर नियंत्रण ठेवले जाते। पोलीस संकल्पनेत केवळ शासनाचे संरक्षण आणि समाजातील शांतता आणि सुव्यवस्था इतकेच अपेक्षित नाही तर लोकांच्या जीविताचे आणि वित्ताचे देखील संरक्षण केले जावे, हे देखील त्यांचे मुख्य कार्य आहे।

5.1.8 टाईम्स

Area of Article : कॉमर्स

Article Image

चूनावी बॉन्ड योजना का आर्थिक अध्ययन

डॉ. आर. एच. नगरकर

ABSTRACT

        Hkkjr dks fo’o dk cMk yksdrkaf=d ns’k dgkWa tkrk gSA 70 o”kksZ ls vf/kd vof/k ls geus yksdra= dk miHkksx fd;k gSA Hkfo”; esa yksdrkaf=d jkLrs ls gh ns’k vkxs c<rk jgsxkA yksdra= dk lcls vko’;d egkioZ gksrk gS pqukoA ernkrk pwuko ds ek/;e ls vius fy, lRrk dk p;u djrk gSA pwuko gS rks fofHkUu jktuSfrd ny gksrs gS tks lRrk izkIrh ds fy, pwuko esa fgLlk ysrs gSA mu lHkh nyksa dk mn~ns’; ernkrk dks ywHkkuk gksrk gSA ywHkkus dk flyflyk dsoy pwuko esa ugh gksrk vifrq iwjs ikWap o”kZ rd pyrk jgrk gSA jktuSfrd nykas dh izpkj ;kstuk ,oa dk;Zdze] lEesyu ,oa lHkk,Wa] izpkj lkexzh dk izdk’ku] usrkvksa ds ns’kO;kih nkSjks ij djksMks dk [kpZ gksrk gSA bud dk;kZs ds fy, rhu Lrj gS  & LFkkuh; fudk; ds pwuko] jkT; ljdkj ds fy, pwuko rFkk dsUnz ljdkj ds pwuko bu lHkh Lrjksa ij izpkj ra= leku gh jgrk gS] dsoy mudk Hkwxksy gh cnyrk jgrk gSA LFkkuh; lRrk ls ysdj fnYyh dh dwlhZ rd igwpus ds fy, jktuSfrd nyksa dks csfglkc vkSj fo’kky O;; djkuk iMrk gSA bl lc [kpZ dh iwrhZ vkSj izkIrh dk lcls cMk L=ksr gksrk gSA pank jktuSfrd nyksa dks turk ls O;kikjh & O;kolkf;dks ls] cMh daifu;ks ls nku ds #i esa pank izkIr gksrk gSA jktuSfrd nyksa ,oa laxBuks dk lkjk [kpZ blh pans dh iwfrZ ls pyrk gSA  ftlls lcls vf/kd [kpZ pwukoksa ij fd;k tkrk gSA blesa dkyk/ku vf/kd mi;ksx esa gksrk gS A

5..1.9 टाईम्स

Area of Article : शिक्षणशास्त्र

Article Image

समावेशक शिक्षण व शिक्षकांची जवाबदारी

डॉ. एस. एन. बरडे

ABSTRACT

       vktph f'k{k.k iz.kkyh gh fo|kFkhZ dsafær vkgs gs loZJqr vkgs-  fo|kF;k±dMs ,d Lora= O;Drh Eg.kwu ikghY;k tkrs-  fo|kF;k±P;k vkoMh&fuoMh] {kerk] ;kapk v/;kiu izfØ;sr fopkj dsY;k tkrks-  R;kuqlkj f'k{kdkauk vkiY;k v/;kiukr lq/kkj.kk ?kMowu vk.kkO;k ykxrkr-  vktP;k ikjaikfjd f'k{k.k i)rhr ok<R;k fo|kFkhZ la[;spk fopkj djrk lok±uk f'k{k.k ns.ks v'kD; vlys rjh rs xjtsps vkgs-  dkj.k lok±uk f'k{k.k izkIr dj.;kpk gDd vkgs] vf/kdkj vkgs-  fo|kF;k±pk O;fDrxr fodkl dj.;klkBh v/;;ukP;k] v/;kiukP;k fofo/k iz.kkyh miyC/k vkgsr-  uoufou v/;kiu i)rhapk mi;ksx d:u fo|kF;k±uk ?kMfo.ks vkt visf{kr vkgs-  ukfoU;iw.kZ f'k{k.k ns'kkrhy loZ eqyk&eqyh i;±r iksgpfo.;klkBh 'kklukus vusd ;kstuk] dk;ZØe jkcfoys vkgsr ijarq vtqugh nqxZe vknhoklh] MksaxjkG o >ksiMiV~Vh {ks=krhy eqys] fo'ks"k 'kS{kf.kd xjtk vlysyh eqys&eqyh vls vla[; ?kVd f'k{k.k ?ks.;kiklwu oafpr vlysys fnlwu ;srkr-  ;k loZ ?kVdkauk loZlkekU; fo|kF;k±lkscr f'k{k.kkph la/kh miyC/k d:u ns.;kph xjt vkgs- 

5.1.10 TIMES

Area of Article : भूगोल

Article Image

नागपुर जिल्ह्यातील ग्रामीण लोकसंख्या घनतेचा भौगोलिक अभ्यास

डॉ. तिलकचंद जि. धोटे

ABSTRACT

कोणत्याही प्रदेशातील लोकसंख्या त्या प्रदेशाच्या प्रगती आणि विकासामधील एक प्रेरक शक्ती असते. नैसर्गिक घटकांना साधनसंपत्तीचे स्वरुप लोकांमुळे प्राप्त होते. निरनिराळे व्यावसाय करणे, उत्पादन करणे, त्याच्या उपयोग करणे आणि व्यापार करणे तसेच विविध कलांचा विकास करणे हि कार्य त्या त्या प्रदेशातील लोकच करीत असतात त्यामुळे तेथील लोकसंख्या हि त्या प्रदेशाची साधनसंपदा मानवली जाते. प्रसिध्द विचारवंत फ्रेडरिक हर्बियन यांनी मानवी साधनसंपदेची व्याख्या अशी केली आहे की, अनेकविविध वस्तुंचे उत्पादन व सेवांची उपलब्धता करुन देणारी मानवाची शक्ती, कौशल्य, बुध्दी आणि ज्ञान म्हणजेच मानवी संपदा होय. आर्थिक विकासामध्ये मानव महत्वाची भूमिका बजावतो अशा या मानवी संपदेचा अभ्यास लोकसंख्या भूगोलात केला जातो. लोकसंख्या भूगोलात लोकसंख्येचे वितरण, घनता, लोकसंख्येची रचना, लोकसंख्या वाढ, घट आणि लोकसंख्येचे स्थालांतर या अनेक घटकांचा अभ्यास केला जातो. प्रदेशाच्या विकासावर त्या प्रदेशातील लोकसंख्येचा चांगला आणि विघातक परिणा होत असतो. लोकसंख्येला त्या प्रदेशाच्या विकासाचा खरा आधार किंवा कणा मानला जातो.